Zdrowie i uroda

Hormony w mleku krowim

19 sierpnia 2022 6 minut czytania

Justyna Czajkowska

Hormony w mleku krowim

Szklanka mleka – jeden z głównych produktów w piramidzie zdrowia, którą przez lata widzieliśmy na lekcjach w szkole czy w czasopismach o zdrowym odżywianiu.
A kto nie pamięta słynnej kampanii „Pij mleko będziesz wielki”?

Przez cały ten czas słyszeliśmy o mleku krowim tyle dobrego, że czasami aż trudno uwierzyć, że produkt podawany w dobrych zamiarach może być również szkodliwy. Jedną z przyczyn są zawarte w nabiale hormony żeńskie.

Hormony obecne są co prawda we wszystkich produktach odzwierzęcych, ale to właśnie mleko i przetwory mleczne zawierają ich najwięcej. Źródłem estradiolu są głównie mleko, produkty mleczne i jajka, a testosteronu mięso i jajka.

Między innymi, informacje dotyczące ich potencjału do zaburzania prawidłowego funkcjonowania gospodarki hormonalnej wywołał mocny trend zmiany krowiego mleka na roślinne alternatywy na całym świecie.

Czy mleko dawniej było zdrowsze

Wyobraź sobie, że jesteś producentem mleka.
Wolisz hodować krowy, które dają mleko przez większą część roku czy te u których przerwa w laktacji jest dłuższa?

Z ekonomicznego punktu widzenia, im więcej mleka tym korzystniej. I tak poprzez tzw. selektywną hodowlę, krowy „dostosowały się” do wymagań biznesu i będąc w ciąży produkują mleko znacznie dłużej niż krowy w ubiegłym stuleciu.

Najpopularniejsze w mleczarstwie rasy krów, dzięki ingerencji w genetykę, intensywnemu żywieniu i selektywnej hodowli: są wyższe nawet o 12cm, cięższe o 100kg i dają 1700kg mleka więcej dzięki wydłużonej laktacji w ciąży.

Wydajność takiej krowy ras wysokomlecznych przekracza 7000kg mleka rocznie (około dwa razy więcej niż krowy naszych prababć!).

Ogromną różnicę robią także pestycydy, herbicydy i inna chemia, z jaką żywność dla krowy, sama krowa czy mleko, mają styczność.

Mleko krowie i produkty mleczne a hormony

Mleko krowie zawiera hormony na każdym etapie laktacji, im dłużej jednak krowa produkuje mleko będąc w ciąży, tym więcej hormonów znajduje się w jej mleku.

Następnie hormony koncentrują się jeszcze bardziej w nabiale. Niektórych z nich jest 5 czy 10 razy więcej w żółtym serze czy maśle niż w mleku!

Źródło: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4524299/

Czy w mleku jest estrogen?

Hormony występujące w mleku (zarówno w krowim, kozim, owczym a także ludzkim – ale w różnych proporcjach i stężeniach) to min.: prolaktyna, kortykosteroidy, progesteron, estrogeny. Niektóre z nich są w formie „nieaktywnej”, część z nich najprawdopodobniej zmienia formę do aktywnej poprzez procesy zachodzące w kontakcie z florą bakteryjną przewodu pokarmowego.

Źródło: https://www.journalofdairyscience.org/article/S0022-0302(08)71445-0/fulltext

Poniższe wykresy przedstawiają zmianę w poziomie żeńskich hormonów u mężczyzn (wykres przedstawia poziom hormonów: przed i po wypiciu około 1l mleka krowiego) i u dzieci w wieku: 7-10 lat (wykres przedstawia poziom hormonów: przed i po wypiciu ok. 2 szklanek mleka krowiego).

Picie mleka a ryzyko zachorowania na raka

Hormony i bydlęcy hormon wzrostu, naturalnie występujące w mleku to według badań główne przyczyny zwiększonego zachorowania na niektóre nowotwory związane z regularnych spożywaniem mleka i jego przetworów.

Badania przeprowadzone wśród kobiet chorujących na raka endometrium (błony śluzowej macicy) wykazały, że spożycie mleka krowiego przez kobiety w wieku pomenopauzalnym znacząco podnosi ryzyko zachorowania na raka.
Picie mleka krowiego podnosi również ryzyko zachorowania na inne nowotwory hormono-zależne (min. rak jajników oraz rak prostaty).

Jedno z badań poświęconych wykryciu powodu raka prostaty, wykazało, że picie więcej niż szklanka mleka krowiego dziennie zwiększa ryzyko zachorowania na raka prostaty DWUKROTNIE.

Kolejne badania wykazały zwiększone ryzyko nawrotu raka prostaty oraz śmierci z powodu choroby u mężczyzn spożywających regularnie mleko i przetwory mleka krowiego.

Ser żółty z etykietą jak na paczce papierosów?

W 2019 roku w Stanach Zjednoczonych organizacja non-profit „Physicians Committee for Responsible Medicine”, zrzeszająca 12 000 lekarzy wystąpiła z petycją o obowiązek oznaczania sera żółtego jako produkt zwiększający ryzyko zachorowania na raka piersi i śmiertelność z powodu tej choroby.

Wyniki badań pokazują, że spożycie wysokotłuszczowych przetworów mlecznych (takich jak ser żółty, pełnotłuste mleko, twaróg, śmietana, lody). Kobiety spożywające jedną lub więcej porcji dziennie mają według badania aż o 49% wyższe ryzyko śmiertelności w przejściu raka piersi.

Hormony, laktoza … co jeszcze znajduje się w kartoniku mleka krowiego

Chociaż zawartość hormonów w mleku krowim jest stosunkowo nieduża, to zarówno badania poziomu hormonów po spożyciu mleka jak i związku częstego spożywania mleka i produktów mlecznych z częstotliwością zachorowania na raka (i śmiertelnością), przemawiają za odstawieniem tego typu produktów lub przynajmniej mocnym ograniczeniem.

Poruszając temat mleka, ciężko nie wspomnieć o innych składnikach, w nim występujących – np. białko mleka i cukier – laktoza, które są przyczyną problemów zdrowotnych dla osób z alergią na te składniki czy nietolerancją laktozy. Produkty mleczne zaostrzają również stany atopowego zapalenia skóry, trądziku a także objawy astmy.

Wysoka zawartość tłuszczy zwłaszcza w produktach mlecznych, to również czynnik negatywnie wpływający na zdrowie naczyń krwionośnych, wątroby czy podniesione ryzyko zachorowania na cukrzycę typu II.